با توجه به اینکه واگذاری بازار شیرخام به بخش خصوصی و تثبیت قیمت آن در سال گذشته تجربه نسبتا موفقی بود، انتظار میرفت با تامین نهادههای مورد نیاز دامداریها این ثبات نسبی در دیگر فرآوردههای پروتئینی هم به وجود آید اما خبری از نهادههای ارزان قیمت نیست و دامداریهای شیری هم با مشکل مواجه شدهاند.
پس از نوسانات قیمت لبنیات و شیرخام در سال گذشته بالاخره دامداران و دولت به تفاهم رسیدند و قرار شد نیمه دوم سال شیرخام پایه با بار میکروبی ۱۰۰ هزار و ۳٫۲ درصد چربی کیلویی ۹۳۰ تومان از دامداران خریداری شود و بدین ترتیب بود که تقریبا بازار شیر و لبنیات ثبات نسبی پیدا کرد.
پس از این تجربه واگذاری، صحبت از اجرای طرحهای دیگری مانند خودکفایی گوشت قرمز و تنظیم بازار شیر و گوشت توسط دامداران به میان آمد؛ گرچه اقداماتی هم مانند اختصاص ۱۲۰۰ میلیارد تومان برای اجرای طرح تنظیم بازار شیر و گوشت انجام شد اما قصه جای دیگری بود و همه چیز به هزینههای تولید دامداران برمیگردد چراکه نهادههای دامی بیش از ۷۰ درصد هزینههای تولید محصولات دامی را تشکیل میدهد که دامداران برای پایین نگهداشتن و کنترل قیمت تمام شده شیر و گوشت به نهادههای ارزان قیمتی که دولتیها وعده داده بودند، نیاز داشتند.
شرکت پشتیبانی امور دام از سال گذشته در زمینه تامین نهادههای ارزان در ازای فروش شیر خام به قیمت مصوب بدقولی کرد؛ براساس تفاهمنامه منعقد شده این شرکت با اتحادیه مرکزی دامداران که تا ۱۵ فروردین ماه امسال معتبر بود، شرکت پشتیبانی امور دام باید ۱۰ روز قبل از تحویل شیرخام، نهادههای دامی وعده داده شده را به دامداران تحویل میداد اما به گفته دامداران نهادههای دامی ماههای دی، بهمن و اسفند سال گذشته هنوز تامین نشده است.
چگونگی تامین نهادههای دامی و قیمتهای جدید آن در سال جاری قراربود در ستاد تنظیم بازار بررسی و اعلام شود اما این دو بار این جلسات لغو شد و همچنان دامداران نهادههای دامی را از بازار آزاد تامین میکنند که این امر باعث شده آنها از فروش شیر خام تولیدی به قیمت مصوب سال گذشته (کیلویی ۹۳۰ تومان) خودداری کنند.
از سوی دیگر طرح خودکفایی گوشت و به دنبال آن طرح تنظیم بازار شیرخام و گوشت قرمز در انتظار تامین نهادههای دامی باقی مانده است چراکه درطرح خودکفایی گوشت قرمز مصوب شده به ازای تولید هر کیلوگرم دام زنده، پنج کیلوگرم علوفه با قیمت مشخص، چکهای مدت دار(شش ماهه برای گوشت گوسفندی و نه ماهه برای گوشت گاو ) و بدون کارمزد به پرواربندان داده شود.
در این زمینه سعید سلطانی – مدیرعامل اتحادیه مرکزی دامداران – توضیح داد: در تفاهمنامه اولیه تحویل علوفه ارزانقیمت به دامداران بدون کارمزد، وثیقه و ضمانت بانکی بود و دامداران میتوانستند با استفاده از چک به عنوان ثمن معامله و سفته به عنوان ضمانت، علوفه دریافت کنند اما بر اساس مصوبه هیات دولت که به شرکت پشتیبانی امور دام ابلاغ شده است، دامداران با ضمانتنامه بانکی یا وثیقه ملکی، میتوانند علوفه را از شرکت پشتیبانی امور دام دریافت کنند که با این شرایط طرح خودکفایی گوشت قابلیت اجرایی ندارد.
به نظر میرسد با توجه به پتانسیل کافی برای خودکفایی در تولید گوشت قرمز و ثبیت بازار شیرخام، میتوان به جای واردات غیر ضرور که البته منافع عدهای را نیز به همراه دارد، به منافع ملی توجه کرد و به جای آن تکمیل واحدهای پرواربندی خالی را مد نظر قرار داد. همچنین ضروریست تا نهادههای دامی را که ضامن اجرای این طرحهای ملی و رسیدن به مرز خودکفایی است، تامین شوند تا مصرفکنندگان با ثبات قیمت فرآوردههای پروتئینی و لبنی بتوانند از این محصولات بهرهمند شوند.